Logo PANS

Żywotnik olbrzymi

Żywotnik olbrzymi (łac. Thuja plicata), (ang. Western red cedar), rodzina – cyprysowate

Te wiecznie zielone drzewa nie występują w Europie w naturalnym stanie, jednak zyskały popularność na przełomie XIX i XX w., kiedy zaczęto je sprowadzać ze Stanów Zjednoczonych i sadzić w przydworskich i przypałacowych parkach.

Ich monumentalny rozmiar i regularny stożkowaty kształt korony wspaniale nadawał się do tworzenia parków o charakterze krajobrazowym. Największą kolekcję sędziwych żywotników olbrzymich w okolicy Przemyśla można znaleźć w Zespole Zamkowo-Parkowym w Krasiczynie, zaś w Parku Lubomirskich rośnie ich 12 szt. Obwód pnia okazu na zdjęciu na wys. 1,3 m wynosi 226 cm.

Żywotnik olbrzymi w Parku Lubomirskich w Przemyślu. Fot. Hanna Fleszar

W swojej ojczyźnie żywotnik olbrzymi osiąga rozmiary do 70 m wys. i 7 m średnicy i jest najwyższym gatunkiem w rodzaju żywotników. Jest drzewem długowiecznym, mogącym żyć ponad tysiąc lat, a najstarszy egzemplarz liczy 1460 lat. Jego drewno ma duże znaczenie kulturowe i użytkowe. Drewno z powalonych drzew pozostaje zdrowe przez co najmniej 100 lat. Rdzenni mieszkańcy północno-zachodniej części kontynentu amerykańskiego wykorzystywali aromatyczne i odporne na gnicie drewno żywotnika olbrzymiego do budowy kajaków, słupów totemowych i narzędzi jak misek, łyżek, chochli, na gonty dachów i wykończenia elewacji typu siding. Korę przetwarzano na włókno, z którego wyrabiano liny, kosze, przeciwdeszczową odzież i nakrycia głowy. Igliwie żywotnika olbrzymiego jest trujące, natomiast olejki eteryczne zawarte w drewnie wykorzystywane są w przemyśle perfumeryjnym.

Najstarszy żywotnik olbrzymi w Polsce rośnie w Leśnictwie Dębogóra w województwie lubuskim, obwód jego pnia wynosi 532 cm. Największy na Podkarpaciu rośnie w Krasiczynie, którego obwód pnia wynosi 3 m.

źródła: https://www.rpdp.hostingasp.pl/, http://www.naturalmedicinalherbs.net/, https://pl.wikipedia.org/

oprac. mgr inż. Hanna Fleszar