Platan klonolistny (łac. Platanus acerifolia), (ang. London planetree), rodzina – platanowate

Platan rosnący w Parku Lubomirskich w Przemyślu nie jest starym drzewem, prawdopodobnie posadzony został w dwudziestoleciu międzywojennym lub tuż po II wojnie światowej w czasie, kiedy w miejscu obecnej Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Przemyślu mieściła się najpierw Państwowa Szkoła Ogrodnicza, potem przemianowana na Technikum Rolniczo-Łąkarskie. Nie ma informacji o roku posadzenia drzewa, a błąd przy oznaczaniu wieku, na podstawie obwodu pnia może wynosić nawet 20 lat w zależności od warunków, w jakich rośnie drzewo.

Platan na wysokości 1,30 m ma 190 cm obwodu grubszego pnia i 77 cm obwodu drugiego pnia.

Platany klonolistne są mieszańcami dwóch gatunków: platana wschodniego pochodzącego z Europy południowo-wschodniej i platana zachodniego pochodzącego z Ameryki Północnej. Uważa się, że do powstania mieszańca międzygatunkowego doszło w XVII w. w Hiszpanii, gdzie oba gatunki były sadzone w bliskiej odległości, ale mogło do tego dojść również w ogrodach Vauxhaull Gardens w Londynie, gdzie w połowie XVII w. botanik i ogrodnik John Tradescant Młodszy znalazł nietypowe drzewo o cechach pośrednich między dwoma gatunkami. Platan jest uprawiany w Europie od niemal 300 lat. W Polsce znajdujemy pomnikowe okazy  o ogromnych rozmiarach jak Platan Konstytucyjny w zespole pałacowo-parkowym w Dobrzycy k. Jarocina (wielkopolskie) liczący sobie niemal 290 lat, posadzony przez jednego z twórców Konstytucji 3 Maja generała Augustyna Gorzeńskiego.

Inne pomnikowe platany to:

– Platan Olbrzym w Chojnie w województwie zachodniopomorskim, drzewo o obwodzie 1066 cm oraz wysokości 35 m,

– Platan z Budzicza na Dolnym Śląsku, drzewo o obwodzie 897 cm, wysokie na 29 m (2013)

– Platan z Grocholina na Pałukach (woj. kujawsko-pomorskie), potężne drzewo z beczkowato rozdętym pniem, ma 817 cm obwodu i 30 m wysokości (2011)

W naszej okolicy warto zwrócić uwagę na platan w Zespole Zamkowo-Parkowym w Krasiczynie oraz platan w parku w dawnym majątku Sapiehów w Żurawicy. Liście platanów w medycynie ludowej były używane jako środek  gojący rany i hamujący krwawienie. Obecne badania naukowe etylowego wyciągu z liści potwierdzają działanie antyzapalne, przeciwbólowe i antywrzodowe zawartych w nich substancji.

oprac.: mgr inż. Hanna Fleszar

źródła: Wikipedia, pomniki-przyrody.pl, sciencedirect.com